Bu araştırmaların İzmir’de yaklaşık 17 yıldır periyodik olarak gerçekleştirildiğini ifade eden Ümit Yaldız, “Öncelikle kentin gündemi, sorunları, siyasal gündem ve ülke siyasetine bakışı noktasında İzmir’in nerede olduğunu anlamak bakımından yapılan çalışmalar bunlar.” dedi.
“İzmir de yaşam memnuniyeti 2018 yılında %81, 2020 yılında %80 iken bir anda %61’e düştü” diyen Yaldız,  “Bu konuyu merkeze aldık, bu memnuniyetsizliği besleyen, hem küresel, hem ulusal, hem yerel birçok sebebin üzerinde durduk.” diye ekledi.
İzmir de çözüm bekleyen en önemli sorun nedir?
Bu çalışmada toplam da 27 farklı sorun başlığı geldi. İzmir’de herhangi bir sorun olmadığını söyleyen %7’lik bir dilim var. Mülteci meselesi, görüşler meselesi, uyuşturucu ve güvenlik meselesi, ekonomik kriz, hayat pahalılığı gibi çeşitli sorunlar var. İzmir merkezde en önemli sorun, çöp ve temizlik sorunu. Dış ilçelere yöneldiğimizde altyapı kanalizasyon ve toplu ulaşım öncelikli sorunlar arasında yer alıyor. Kent genelinde yol ve kaldırımların kötü ve bakımsız olması gibi temel sorunlar var. Körfezin kokması gibi ciddi bir sorunumuz var. Balık ölümleri gibi yeni bir sorunumuz var.
Peki, İzmir’de yaşamaktan kimler mutsuz?
35 yaş altı, aradığını bulamayan gençler bu listenin başında geliyor. İkinci sırada kentin onlara sunduklarını yeterli bulmayan orta yaş gurubu geliyor. Üçüncü olarak siyasi kategoride AK Partililer, CHP’lilere göre daha mutsuz İzmir’de yaşamaktan. Memnuniyetsizliği sadece yerel sorunlara bağlamak yeterli olmuyor aynı zamanda ulusal ve küresel ölçekteki gelişmelerle de bu memnuniyet düşüşünde rol oynuyor. Ekonomik kriz, pandemi süreci, depremler, doğal afetler bile genel memnuniyetsizliği besliyor diyebiliriz.
Türkiye geneli yerel seçimlerde CHP’nin başarısının altında sizce AK Partinin ve hükümetin eksikleri mi rol oynamıştır yoksa CHP’nin artıları mı daha çok rol oynamıştır?
Araştırmada seçim sürecini anlamlandırmak açısından önemli bir soruydu. Çünkü İzmir’de 28 ilçeyi CHP kazandı. Bizim sorumuz İzmir’deki zafere ilişkin değildi, zaten 25 senedir İzmir’de kazanıyor CHP. Afyon, Kütahya, Denizli, Uşak, Manisa, Adıyaman, Kastamonu, Giresun, Bursa gibi birçok siyasal kaleyi düşüren CHP’nin ülke genelindeki başarısını anlamlandırmaya çalıştık.
İzmirlilerin %56’sı için CHP’nin Türkiye geneli zaferinin altında AK Parti’nin/hükümetin eksikleri yatıyor. Cumhuriyet Halk partisinin artıları olmuştur diyenler %15.8. İkisi de etkili olmuştur diyenler ise %26. Yani baktığımızda %40’lık bir dilim CHP’nin artıları bir şekilde kabul ediyor iken yaklaşım %70’lik bir dilim de hükümetin eksiklerine bağlıyor 31 Mart seçim sandığından çıkan zaferi. İzmir gibi CHP’ye neredeyse çeyrek asırdır iktidar sunan, kimileri için ‘kalesi olan’ bir kentin seçim zaferini daha çok iktidarın eksilerine bağlıyor olması çok önemli bir sonuçtur. Siyaseten da anlamlıdır. 
“İyi Parti cevaplarında gerileme var”
Türkiye’yi hangi parti ya da partiler daha iyi yönetir?
Ocak 2023’te, yani 14 Mayıs seçimlerinden 3 ay kadar önce yaptığımız bir çalışmada,  sadece CHP cevabı %20.6 iken bu gün %34 e yükselmiş. 10 ay önceki araştırmada 6’lı masa diye bir cevap vardı. Orada da %12’lik bir karşılık vardı.  Dolayısıyla, CHP’de gelinen noktada 6’lı masa kavramının üstüne tek başına oturmuş gözüküyor. İyi Parti cevaplarında inanılmaz bir düşüş var. %7’lerden  %1.30 seviyelerine kadar düştü İzmir’de ‘iyi parti yönetir’ yanıtları.  Yükselişte olan bir diğer parti ise Zafer Partisi. Oransal olarak Zafer Partisi yanıtları ikiye katlanmış görünüyor.
“Sizce CHP iktidar olsa ne derece iyi yönetirdi?” Sorusunun cevabını öğrenebilir miyiz?
İyi yönetir ve çok iyi yönetir diyenlerin oranı % 30,6 orta derecede yönetir diyenlerin oranı %38. İyi yönetir ve çok iyi yönetir diyenlerde bir yükseliş var. “Türkiye’nin yeni bir siyasi partiye ihtiyacı var mı?” sorusunu en son 2020 Şubat ayında sormuşuz. Evet diyenler %44 oranındaymış. Şuan %58’e yükselmiş.
Siyasal çapraz analizde tüm siyasi parti seçmenlerinde ‘yeni parti ihtiyaç’ cevabının yüksek olduğunu görüyoruz. AK Parti seçmenleri için %47 olan yeni parti gerekli yanıtı CHP seçmenleri için %56 civarında. İyi Partideki lider değişiminin de ‘yeni parti gerekli’ cevabını oransal olarak arttırdığını görüyoruz.
CHP ya da başka siyasi partilerin seçmenleri ‘yeni bir parti kurulsun bizde ona oy veririz’ düşüncesinde olmayabilir. CHP’liler için ‘yeni parti merkez sağda kurulsun’ beklentisi yüksek iken AK Partili seçmenler CHP’nin yerini alacak bir yeni partiden söz ediyor olabiliyor. Ama her hâlükârda Türkiye geneline hitap eden yeni bir partiye olan ihtiyacın 4 yıl öncesine göre katlanarak arttığını saptamış buluyoruz. Türkiye’nin yeni güçlü bir siyasi partiye her zamankinden daha fazla ihtiyacı var.
“Bir sonra ki cumhurbaşkanı seçiminde CHP’nin cumhurbaşkanıadayı Ekrem İmamoğlu mu, Mansur Yavaş mı, yoksa Özgür Özel mi olmalı?” sorusuna gelen yanıtları öğrenebilir miyiz?
Burada Mansur Yavaş seçeneği %37.7, Ekrem İmamoğlu %24,  Bu üçü dışında başka biri olmalı diyen %3.8, Üçü de olabilir diyen %11 var. Özgür Özel diyen 9.8, İmamoğlu ya da Yavaş olsun diyen %3 var.
İzmir’de son yıllarda yaptığımız çalışmalarda Mansur Yavaş’ın ilk sıralarda çıktığını biliyorduk ama 31 Mart seçimlerinden sonra durumun değişmiş olabileceğini, İmamoğlu’nun hem genel hem de CHP kamuoyunda elde ettiği pozisyon nedeniyle öne geçmiş olabileceğini düşünüyorduk.
Fakat gördük ki İzmir seçmeni 31 Mart öncesi yaptığımız araştırmalarda da ilk sıraya koyduğu Mansur Yavaş’tan vazgeçmiş değil.
İzmir’de yaptığımız diğer araştırmalardan biliyoruz ki İzmirli kendisini öncelikli olarak Atatürkçü sonra da milliyetçi olarak tanımlıyor. Bu iki tanım %60’ın üzerinde… Siyasal analizlerde Yavaş’ın CHP seçmenlerinde de İmamoğlu’nun önünde olduğunu görüyoruz. İmamoğlu’nun Yavaş’a üstünlük kurduğu siyasal seçmen grupları sadece DEM Parti ve TİP seçmenlerinde söz konusu. Ayrıca Yavaş’ın başta İyi Parti ve MHP olmak üzere sağ seçmenden gördüğü desteğin de bu oranlarda etkisi var tabi ki.

Kaynak: Yerel İz Dergisi