Çaykur faiz batağında
Sayıştay'ın 2021 raporunda Çaykur'un mali durumuyla ilgili 'Bankalardan ticari kredi kullanımının sürmesi ve kullanılan kredi tutarında son yıllardaki artışlar Çaykur'un mevcut alım, üretim ve satış politikasının sonucudur. Çaykur'un içinde bulunduğu finansman darboğazının aşılması bakımından yaşçay yaprağı alımı, üretim, stok ve satışlara ilişkin mevcut politikaların gözden geçirilerek gerekli tedbirlerin alınması gerekmektedir' uyarısı yapıldı
Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) İzmir Milletvekili ve KİT Komisyonu üyesi Atila Sertel, Çaykur’un 2021 Sayıştay raporlarına ilişkin bilgileri paylaştı. Kötü yönetim ve liyakatsizlik anlayışının neredeyse bütün kurumlara sirayet ettiğini vurgulayan Sertel, “Dünyada çayı en çok seven ve tüketen ülkelerden biriyiz. Gelin görün ki bu ülkenin göz bebeği kurumlarından biri, Karadeniz bölgesinde katma değer ve istihdam yaratan Çaykur, Varlık Fonu’ndaki diğer birçok KİT gibi zararını katlamaya devam ediyor. Çay alımlarını karşılamak için kredilere yükleniyor, yüklendikçe de daha derine batıyor” dedi.
Faiz ödemeleri yüzde 82 arttı
2021’de 16 milyar TL ile kurum tarihinin en yüksek kredisinin kullanıldığını, buna bağlı olarak ana para hariç 588 milyon lira kredi faizi ödediğini açıklayan Atila Sertel, şunları söyledi: “Sayıştay raporuna göre; 2021’de, kuruluşa 1 milyar TL’lik sermaye ödemesi yapılmasına rağmen, yıl içi kredi kullanımı önceki yıla göre yüzde 49, 5 milyar 200 milyon TL artarak 16 milyar liraya yükselmiş. Çaykur’un kredi anapara ve faiz borcu ödemesi için ne kadar borçlanma yapıldığını ifade eden borç çevirme oranı ise 2021’de yüzde 106. Yani Çaykur, 2021’de 100 birim anapara ve faiz borcu ödemek için 106 birim borçlanmış. Sürekli büyüyen ve çevrilemez noktaya gelen bir borç var. Baktığınız zaman çay üreticisi mutsuz, Çaykur yönetimi daha da mutsuz. Mutsuzluğun ve iş bilmezliğin ana kaynağı; tıkır tıkır işleyen ve kar eden kuruluşları liyakattan uzak siyasi atamalarla batma noktasına getiren AKP iktidarıdır.”
Stokların maliyeti 4 milyar 280 milyon TL
Sayıştay denetçilerinin Çaykur’un stok yüküne dikkat çektiğini ifade eden Sertel,“Denetçilere göre; 2021 sonu itibarıyla Çaykur’un depolarında maliyeti 4 milyar 280 milyon TL olan 137,1 bin ton seviyesinde çay stoku bulunuyor. Kurumun son 5 yıla ait mamul stokları; 2017’de 75 bin ton, 2018’de 104 bin ton, 2019’da 123 bin ton, 2020’de 132 bin ton ve son olarak 2021 faaliyet dönemi sonunda ise 137,1 bin ton olarak gerçekleşmiş. Zaten ağır finansman yükü ile karşı karşıya olan Çaykur’un satamadığı ve depolarda tutmak zorunda kaldığı yaklaşık 60 bin ton stokun paraya çevrilememesi nedeniyle yaklaşık 1 milyar 800 milyon TL daha fazla kredi kullandığı ve bunun sonucunda da önemli miktarda ek faiz yükü ile karşılaştığı vurgulanıyor. Özetle nereden bakarsanız tutarsızlık, nereden bakarsanız liyakatsizlik” diye konuştu.